Saluto, Jonathan! (Ido)/Chapitro 8

Iniciala pagino – Chapitro 7 – Chapitro 8 – Chapitro 9

Okesma chapitro

Esas nubi, e Jonathan ne povas vidar la luno.

Horlojo.

La drinkajo brandio.

La monti esas blua.

Flamo.

La luno.

Nun Jonathan sidas en la granda veturo kun la duktisto. La duktisto parolas ecelente per la Germana: “La nokto esas kolda, mea Herr (siorulo). Yen brandio, drinkajo facita ex pruni. Voluntez drinkar ol, se vu volas drinkar.”

Jonathan ne drinkas. Ma lu pensas ke esas bona, ke lu havas brandio por drinkar. Jonathan vartas e pensas pri la voyajo.

La veturo iras rapide. Pose, la duktisto turnas la veturo (lu turnas ol un foyo). E lu turnas la veturo – du foyi. Quo? Lu turnas la veturo… tre foyi! Lu turnas lo ankorfoye, ed ankorfoye. Jonathan pensas: “Ka ni ne pasas la sama voyo, unfoye ed ankorfoye? Quante stranja!” Ma Jonathan ne questionas la duktisto, qua esas tre granda, e tre forta.

Jonathan questionas su qua tempo esas. Lu vidas sua horlojo. La horlojo montras la tempo: esas dek-e-du kloki. Ah… dek-e-du kloki, esas noktomezo. Jonathan savas ke la personi en Rumania parolis a lu pri noktomezo, pri dek-e-du kloki, e li dicis ke dek-e-du kloki es mala tempo.

Nun Jonathan audas sono, la sono di multa hundi. La sono esas tre granda! La hundi dicas: “Ulu! Ulu!” Yes, la hundi ululas. La kavali ne prizas ke la hundi ululas. Pose Jonathan audas la ululado di volfi. La ululado dil volfi es mem plu granda kam la ululado dil hundi. La kavali vere ne prizas ke la volfi ululas.

La duktisto dicas al kavali: “Esez kalma.” E la kavali kalmeskas. La kavali esas kalmita, e riiras.

Nun Jonathan vidas foresto: lu vidas multa arbori, e savas ke li esas foresto. E lu audas la vento. Anke la vento dicas: “Ulu! Ulu!” Hike en la foresto, mem la vento ululas. Jonathan ne prizas la ululado dil vento.

Nun Jonathan vidas altra kozo: la nivo. Esas vere kolda! On vidas la nivo nur kande esas kolda.

Quon facas la duktisto? Lu duktas la veturo. Lu ne parolas pri la volfi, lu ne parolas pri la monto, lu nur duktas la veturo. Ma ulatempe Jonathan vidas blua flamo, e la duktisto haltigas la veturo ed iras por vidar ol. Plu tarde Jonathan vidas la flami, un foyo, du foyi, multa foyi. Jonathan ne savas quo es la blua flami.

Ulatempe la duktisto haltigas la veturo e iras fore. Nun Jonathan esas sola kun la kavali. Lu vidas la volfi itere. La volfi ne ululas; li esas tacanta. Jonathan vidas la luno, e pensas: “Ube esas la duktisto? Pro quo lu ne venas?” La kavali ne prizas la tacanta volfi.

Vidante la luno, la volfi komencas movar. Jonathan frapas la veturo. Frapante la veturo, lu dicas: “Ube esas vu, duktisto? Adube vu iris?”

Jonathan audas voco; esas la duktisto. La duktisto dicas: “Forirez, volfi!” E la volfi foriras; nun la volfi esas fore e Jonathan ne vidas la volfi. Vidante la movanta veturo, lu pensas: “La duktisto es vere, vere forta.”

La veturo iradas. Nun on ne povas vidar la luno, pro ke esas nubi. Jonathan sidas en la movanta veturo. La veturo iras plu alte, e plu alte. Vidante la nubi, e pensante pri la voyajo, Jonathan nun volas dormar.

Nun Jonathan savas nulo plus. Lu komencas dormar, e ne savas quon facas la duktisto. La dormanta Jonathan ne vidas ke la veturo arivas al kastelo di Dracula.

Gramatiko

Verbi kun -nta

Verbi kun -nta esas adjektivi.

• Jonathan skribas. Me vidas la skribanta Jonathan.
• Jonathan interesas lu. Lu pensas ke Jonathan es interesanta.
• La du libri diferas. Li esas diferanta.

Verbi kun -nte

Verbi kun -nte esas adverbi.

• Vidante la urbo, me pensis ke ol esis tre bela. (= Me vidis la urbo e pensis ke ol esis tre bela.)

Verbi kun -nta e verbi kun -nte

-nta e -nte esas diferanta. Videz:

• -nta
  • La dormanta Jonathan ne vidis la kastelo. (Jonathan, qua dormis, ne vidis la kastelo.)
• -nte
  • Dormante, Jonathan ne vidis la kastelo. (Jonathan dormis e ne vidis la kastelo.)
• -nta
  • La du manjanta viri vidis lu. (La du viri, qui manjis, vidis lu.)
• -nte
  • Manjante, la du viri vidis lu. (La du viri manjis e vidis lu.)

foyo

• Me skribis, e pose me skribis, e pose me skribis. Me skribis tre foyi.
• Lu drinkis la drinkajo. Pose lu drinkis altra drinkajo. Lu drinkis du foyi.

Ankorfoye = un foyo plus

• Lu drinkis du foyi. Pose lu drinkis ankorfoye. Lu drinkis tre foyi.

on

on = persono, multa personi, me, tu, li, edc.

• On parolas la Germana en Germania. = La personi parolas la Germana en Germania.
• On devas ne drinkar en la veturo. = Tu devas ne drinkar en la veturo, personi devas ne drinkar en la veturo.

-ig-

Komparez:

• La veturo haltas.
  • La duktisto haltigas la veturo.
• La kavali kalmeskas. (kalmeskar = komencar esar kalma)
  • La duktisto kalmigas la kavali.

Anke esas verbo, igar. On povas dicar, “La duktisto igas la kavali kalma.”

ri-

ri- + verbo = (verbo) itere

• ridicar = dicar itere
• rifacar = facar itere
• riuzar = uzar itere

-ajo

verbo + -ajo = la kozo quan on (verbo)

• drink·ar → drink·aj·o
• manj·ar → manj·aj·o

Vortaro

• adube = ad + ube
• arivar
• brandio
• blua
• drinkajo
• duktar
• ecelanta
• facita ex
• flamo 🔥
• forirar = irar fore
• foyo
• frapar
• haltigar
• horlojo
• luno
• montrar
• nivo 🌨️❄️
• noktomezo
• nubo ☁️
• nulo = 0 kozi
• nur
• pasar
• riirar = irar itere
• sama ↔ diferanta
• sono
• tacanta
• turnar
• ulatempe
• ulular
  • ululado
• vento 💨
• vere
• volfo 🐺

---

Iniciala pagino – Chapitro 7 – Chapitro 8 – Chapitro 9