Salute, Jonathan!/Capitul 41
|
|
|
| Problems listening to this file? See media help. | |
Quarantunesim capitul (41.esim capitul) edit
Lettre, Doctor Seward a Hon. (Hon. = Honorabil = bonissim personalitá) Arthur Holmwood.
6 septembre.
Car Art,
Li hodial (hodi·e → hodi·al) nova ne es tre bon. Lucy standat plu mal ti matine. Támen hay in it un bon cose: Seniora Westenra questionat me pri la e yo dit la que mi ancian mastro, Van Helsing, va venir e que il va suciar pri la. Talmen noi va venir sin choc al matre de Lucy, nam ella vole que noi mey esser ci. Yo va scrir quande yo have plu novas; si yo ne scri, ples saver que it es pro que yo ne have novas a dir te.
Sempre tui,
JOHN SEWARD.
Diarium de Doctor Seward.
7 septembre. - Li unesim cose quel Van Helsing dit me che li Station Liverpool esset: “Ha tu dit alquo a nor yun amico, li amato de ella?”
“No”, yo dit. “Yo atendet just quam yo dit in li telegramma. Yo scrit le simplicmen, diente que vu va venir pro que li Senioretta Westenra ne standat tre bon.”
“Just, mi amico”, il dit, “Tre just! Plu bon ne saver; fórsan il nequande va saver. Yo prega to...ma si necessi il va saver omnicos. Tu save, amico John, tu labora con follos, con lunaticos. Omni hom (hom = mann + fémina) es foll, in fact. E quande tu labora, tu ne di a ti persones pro quo tu fa ti o un altri cose. Talmen li secretes resta in tui mente. Noi va far sam, ci e ci.” Il tuchat me sur li cordie, e li fronte, e tuchat anc su cordie e su fronte. “Yo va dir te plu, plu tard.”
“Pro quo ne nu?” yo questionat. “Forsan noi va decider alquo junt.” Il haltat e videt me, e dit:
“Amico John, tu conosse li mais? Quande li mais ha devenit grand, li farmero vide it e prende it inter li manus e di te: “Vide! It es bon mais, quel va continuar crescer.” " (crescer = devenir plu grand)
Pro que yo ne comprendet, il continuat: “Li bon farmero di to pro que, in ti moment, il save que it ha bon crescet. Ma ante li moment il ne save, e un bon farmero ne sercha in li terre por saver; il atende. Solmen stupid infantes (infant = filias e filios) fa talmen. Tu vide? Mi mais comensa crescer, e si it cresce plu, alor on va saver.” Il videt que yo comprendet. Il continuat:
“Tu esset sempre un bonissim studiante; nu tu es un mastro. Ples memorar: conossentie es plu bon quam memorie; on deve creder in conossentie. Ergo nota e scri omnicos, mem li max micri detallies (detallie = litt information). Mem tui pensas! Quande on falli on aprende, ne quande on successa!" (fallir ↔ successar)
Quande yo explicat li standa de Lucy – sam quam antey, ma plu visibil – il semblat tre seriosi, ma dit nequo. Il prendet con se un sac (= un grand tasca por li manu) con li narcotics e altri coses queles un doctor besona. Seniora Westenra esset chocat vidente nos, ma ne mult. Quande un possibil morte es tam vicin, quicunc save que on ne deve acter quam in normal dies. To es li maniere in quel li natura self acte.
Sequente ti maniere de acter, yo dit la que ella ne deve esser con Lucy e ne deve pensar tro mult pri li maladie: solmen li minimum (minimum = li max minu). Van Helsing e yo intrat li chambre de Lucy.
Benque yer esset ja un grand choc, vidente la hodie li choc esset duplicat. Ella esset tam blanc quam un fantom, quam crete in veritá. Li rubie (rubi·e) de su bocca esset for, e li osses de su visage esset tro visibil. Ella respirat con mult dolore. Van Helsing devenit seriosissim vidente li totmen ne-movent Lucy. Noi esset silent.
Poy Van Helsing fat un geste con li manu e noi exeat li chambre. Li porta cludet, (= quande it esset cludet) il parlat: “Mi Deo! Null témpor a perdir. (perdir = lassar forear) Sin plu mult sangue, ella va morir. Qui va dar it?"
Yo: “Yo es plu yun e plu fort, Professor. Yo va dar li sangue.”
Van Helsing: “Alor esse pret. Yo va prender mi sac. Anc yo es pret.”
Grammatica edit
suciar edit
Suciar posse esser un bon cose, o un mal cose.
- Bon: Pensar mult pri un cose, e auxiliar.
- Mi amico save quo far: lassa le suciar pri it.
- Mal: Pensar tro mult pri un cose.
- Tu ne deve suciar pri omnicos! It fa te ínfelici.
·um edit
Con ·um on crea un parol quel parla pri li idé de un cose.
- nov - novum
- bell - bellum
- maxim - maximum
Maxim es li plu long maniere de scrir max.
hom edit
Hom significa féminas e mannes. Un mann es un hom, e un fémina es un hom. Paroles creat ex hom:
- homan
- homanitá (esser un hom)
- homanité (li tot homes)
Li porta cludet edit
Un posse usar -t con un verbe por parlar pri quande li cose esset fat.
- Li bir trincat, il exeat li dom. (= Pos har trincat li bir, il exeat li dom.)
- Li labor complet, ella comensat pensar pri altri coses.
Ma on ne sempre besona li -t:
- Billete in manu, il intrat li tren. (= Con li billete in su manu, il intrat li tren.)
Vocabularium edit
- crete
- detallie
- farm
- farmero
- fronte
- hom
- honorabil
- infante
- mais
- osse
- perdir
- rubie
- sac
- successar
- successe