Salute, Jonathan!/Capitul 3

Contenete - Capitul 2 - Capitul 3 - Capitul 4

Triesim capitul (3.esim capitul)

Duesim may (= 2 may)

bell e desbell

It es deciun (11) horas. E plu tard it va esser decidu (12) horas.

Il manja un bifstec.

Jonathan: "Yo save!" Il have un bon idé.

Jonathan sta in Vienna: li cité de Vienna. Jonathan pensa que Vienna es bon, e que Vienna es bell. Jonathan ne pensa que Vienna es desbell; il pensa que Vienna es bell. Il di: “Vienna es un bell cité! Yo va scrir pri it!” E il scri in li jurnale pri Vienna. In li jurnale il scri: “Mi triesim die es tre bon! In li duesim die yo stat in Munich. Ma nu yo sta in Vienna: Vienna ne es Munich. Munich e Vienna es du cités; Munich ne es Vienna e Vienna ne es Munich. Yo sta in Vienna e li cité es tre bell. Yo ama Vienna; li cité ne es desbell. Quam bell es Vienna! Ma yo have un problema.”

Quo? Jonathan have un problema? Quel problema? Nu il ne vide li jurnale; il vide li cité e pensa. Il pensa mult pri li problema.

Li problema de Jonathan es que il ama Vienna, ma il ne have témpor.

Il pensa: “Hmm. Nu it es sett (7) horas. Ye deci (10) horas li tren departe. Deci (10) horas minus sett (7) horas es tri (3) hores. Tri hores ne es mult témpor por un bell cité! Yo ne have témpor. Haver témpor es bon, ma yo ne have it! Scrir un jurnale es bon, ma yo ne have témpor por scrir it! Quo far in Vienna?”

Il pensa: "Yo ne have mult témpor. Quo far - scrir un jurnale, o manjar, o vider li cité? Quo yo va far?"

Il pensa plu, e di: “Yo have un bon idé! Un moment...yo pensa. Mi tren departe a deci (10) horas. Esque hay un tren plu tard, a deciun (11) horas, o decidu (12), decitri (13), deciquar (14) o deciquin (15) horas?"

Il vide…yes! Hay un tren quel departe a deciquin horas. Nu Jonathan es felici.

Jonathan di: “Deciquin (15) minus sett (7) es ott (8). Nu yo have ott hores de témpor! Quo yo va far?”

Il di: “Yo save! Yo va manjar un bifstec. E yo va trincar un bir. Un moment...no, yo va trincar du bires, o tri bires. Bon idé!”

Nu Jonathan trinca un bir in Vienna, e manja un bifstec. Il es felici. Il di: “Quam yo es felici! Yo ama li cité de Vienna. Quam yo ama viages!”

Grammatica

Verbes

• Li ínfinitive de un verbe es -r. Pensa = pensar, scri = scrir, manja = manjar, have = haver.
  • Jonathan pensa: "quo manjar?" e il manja un bifstec.
  • Jonathan pensa: "haver témpor es bon!" Il ne have témpor.

de

• Jonathan pensa: mi tren va departer. = Li tren de Jonathan va departer.
• Jonathan scri in un jurnale. Il scri it; it es li jurnale de Jonathan.

hay

• hay = es
  • Esque hay un mann in li tren? Yes, hay un mann; it es Jonathan.
  • Esque hay un jurnale in li bifstec? No, ne hay un jurnale in li bifstec.

plu tard

• It es 10 horas. Plu tard, it va esser 11 horas.
• Jonathan esset in Munich. Plu tard, il esset in Vienna.
• Jonathan pensat: "Yo va manjar." Plu tard, il manjat.

ye

Ye = a

• Ye deci horas = a deci horas

mi

yo	mi
Yo es in li tren.	Yo es in mi tren (mi tren = li tren de yo)

quel

1) quel?

• Jonathan ama un tren. Quel tren Jonathan ama? Jonathan ama li old tren.
• Jonathan vide un cité. Quel cité Jonathan vide? Jonathan vide li cité de Vienna.

2) quel

• Jonathan es in un old tren. Jonathan ama li tren. Li tren quel Jonathan ama es old.
• Jonathan vide Vienna. Vienna es un cité. Li cité quel Jonathan vide es Vienna.

quam

• Li tren es tre, tre old. Jonathan di: "Quam li tren es old!"
• Li bifstec es tre, tre bon. Jonathan di: "Quam li bifstec es bon!"
• Jonathan have un grand, tre grand problema. Jonathan di: "Quam mi problema es grand!"

hor, hora

hora

• It es six horas: 6:00
• It es du horas deci: 2:10

hor = 60 minutes. Un hor = 60 minutes, du hores = 120 minutes. 6:00 es six horas e 2:00 es du horas. 6:00 minus 2:00 es quar hores.

quam

quam = !

• Li tren es bell. Quam bell es li tren!
• Jonathan es inteligente. Quam inteligent il es!

Departer

• Li tren departet de Munich. Plu tard, li tren esset in Vienna.
• Tri hores plu tard, Jonathan va departer.

Un, du, tri...

• 1: un
• 2: du
• 3: tri
• 4: quar
• 5: quin
• 6: six
• 7: sett
• 8: ott
• 9: nin
• 10: deci
• 11: deciun
• 12: decidu...

Vocabularium

Il es felici.

Un problema: Quo es A?

• bell
• de
• departer
• desbell: ne bell
• die = 24 horas
• far
• felici
• have
• hay
• hor
• hora
• idé
• manjar
• mi
• minus
• moment: ne mult témpor
• plu tard
• problema
• quam
• quel
• save
• témpor
• tre: mult
• trincar

Di:

• qu = kw
  • que: kwe
    • (que ≠ ke)
  • quel: kwel
  • quo: kwo
  • quin: kwin
• hay: hay
  • (hay ≠ ay)

Related English words

• un, meaning 'a' or 'one', is the same root seen in a multitude of English words: unity (Occidental unitá, lit. 'oneness'), unification (same in Occidental, lit. 'one-ification'), and union (also same in Occidental).
• du means two, and is also seen in a lot of English words such as to duplicate (Occidental duplicar, lit. "to two-fold") and dual (same in Occidental).
• témpor means time. This form can be seen in such words as temporal (same in Occidental), and temporary (temporari in Occidental).
• tard means late or slow, and esser in retard means "to be late". This was the original meaning of the English word retard (now a slur), which in other languages such as French and Italian retains its original meaning (ritardare = to be slow).
• felici means happy, and is related to the name Felix (Latin for happy) and felicity meaning happiness. Most Americans will recognize the word feliz in Spanish which also means happy, as in feliz cumpleaños (happy birthday).
• save comes from the verb saver, to know. Related words in English include savant (a knower, a wise person), and savvy (knowing, clever).