Salute, Jonathan!/Capitul 28

Contenete - Capitul 27 - Capitul 28 - Capitul 29

Duantottesim capitul (28.esim capitul)

Li tempe ne es bon; un storm ha venit. On vide li fúlmine in li nubes, e audi li tónnere.

It ne es facil vider tra li nebul.

Vi un micri bote sur li sand.

Sur un crucifixe, li manus de Jesus es ligat al cruce.

Un fantom sta avan li sedent mann.

Del gazette “THE DAILYGRAPH”, 8 AUGUST (gazete = omnidial novas sur papere)

De nor observator in Whitby.

Un grandissim e rapidissim storm (storm = tre mal tempe) ha venit ci in Whitby. It es august, e saturdí li tempe esset tre bon. Li naves Emma e Scarborough eat e venit, con mult persones viageant. Li tempe esset bonissim til li pos-midí. Pos to li persones qui parla circum li tombes del eclesia dit: “Vide li ciel!” u trovat se quelc strangi nubes. Tande li vente comensat, ma ne grandmen. Ta un old mann, un oldon qui hat observat li tempe durant plu quam quinant annus, dit usante fort paroles que un storm va venir.

Poy li sole devenit plu bass, e mult persones venit por vider it; it esset tre bell. Nu li nubes esset plu e plu mult, e plu spess, e hat nigrijat (nigrijar = devenir nigri). Mult naveros dit que lor naves va esser in li portu ti nocte, pro que li mare esset tro dangerosi.

Ye mi-nocte li vente cessat, cessat totmen. Li tempe esset tre calid. Presc omni nave esset in portu.

Li proxim matine li calmitá del tempe esset tro grand. Omnes trovat li calmitá ínnatural. Tande comensat li undes. On audit li voce de un can, e del mare venit un strangi son.

Tande sin novas comensat li storm – un moment it ne esset ta, li proxim moment it hat venit. Un unde venit, li sequent unde plu grand, li sequent unde mem plu grand. Li continualmen grandijant (grand-ija-nt) undes esset tre rapid e blanc. Altri undes battet li portu, e li vente ululat quam tónnere. Li vente esset tam fort que mem fort mannes apen posset (apen posset = yes ili posset, ma tre desfacilmen) marchar. Pos li nubes venit li nebul (nebul es un spess nube sur li terre), un nebul quel movet se con li maniere de fantomes – li fantomes del persones qui hat morit in li mare. Quelc vezes tra li nubes on videt li fúlmine e on audit plu tónnere.

Li persones fat to quo ili posset in li storm, ma ili ne posset far mult. In li mare on videt micri botes current vers li portu. Li persones videt chascun bote – un bote posset retornar al portu, e ili criat con felicitá, pos quel un altri bote ne posset, e ili plorat pro que on savet que li persones in li bote es mort.

Nu li gente videt li nave pri quel on hat parlat, li strangi nave. Li nave semblat in dangere – inter it e li portu trovat se un loc dangerosi por naves. Esque li nave va posser atinger (atinger = venir til) li portu? Li undes es tam grand. Li nave esset venient tam rapid. Ma in ti moment venit li nebul, e on ne posset vider li nave. Omnicos esset gris; on posset audir li nave, ma ne vider it. Poy li vente changeat se, e vi! Li nave! It venit de unde a unde, vers li portu, e atinget li portu. Salv! (salv = sin dangere, sin problemas)

Ma quo es to? Un mort córpor es ligat al nave. Li córpor move su cap sequente li movementes del nave. Qualmen it esset possibil que un nave hat atinget li portu con li auxilie de un morto? Li persones cria vidente li morto quel es ligat al nave.

Ma li nave eat mem plu. It continuat e continuat, nam it ancor esset eant rapidmen, e ne posset cessar. Con un grand son it atinget li plage, e nu trova se in li spess sand.

Grammatica

·ijar

On posse usar ·ijar pos un adjective por voler dir "devenir".

• nigrijar = devenir nigri
• grandijar = devenir grand
• oldijar = devenir old

apen

Apen = on posse far un cose, ma con mult desfacilitá. On ne besona ne con apen.

• Yer li tempe esset tam calid que yo apen posset dormir.

Vocabularium

• apen
• atinger
• fantom
• fúlmine
• grandijar
• ligar
• navero
• nebul
• nigrijar
• salv
• sand
• storm
• tónnere