Monlari - Mon 3 - Mon 4 - Mon 5

Careyum mon (4yum mon)

edit
 
Utara, dongu, sude, ji garebi.
 
Jonatan le oko dolo in Budapext.
 
Kastilo, maxmo day kom hotel, mas minmo day kom deha.

Jonatan sen keloka? Kam te estay in Vina? No, te estay in alo xaher. Te estay in Bistritsa. To sen xaher in Rumani. Fe nunya, turi xoru in Rumani.

Jonatan eskri in tesu din-kitabu, “Fe un de mesi lima, mi le sen in Muncen. Fe dua de mesi lima, mi le sen in Vina. Xafe to, mi le sen in Budapext. Budapext le sen meli. Mas mi no hare watu in Budapext. Mi oko dolo in Budapext. In Budapext, mi fikir, “Garebi fini hinloka, ji dongu xoru hinloka. Budapext sen alo.”

Te lilmo max fikir tem Budapext. Te fikir, “Mi sen person hu da ata of Engli, of London. Mi pala Englisa, koski person in Engli pala Englisa. Mas in Budapext, mi le no pala Englisa ton person; mi le pala Doycisa. Misu Doycisa no sen bon, mas person in Budapext no pala Englisa. Imi le pala Doycisa. Ki person in Budapext pala Doycisa sen interesne.

Fe nunya, Jonatan fikir tem tesu turi. Te fikir, “Mi le sen in museum in London. In museum, le hay kitabu tem alo dexa. Mi le doxo kitabu. In museum, le hay harita fe alo dexa. Mi le oko harita. Kitabu ji harita loga ki alo dexa sen teli, mas interesne. In alo dexa, hay multi person, multi alo person.”

Fe nunya, Jonatan max fikir tem tesu turi. Te fikir, “Jaledin, mi le sen in Kluj-Napoka. Mi le yam in Kluj-Napoka. Name de yamxey sen ‘paprika hendl’. Yamxey in Kluj-Napoka sen daymo bon. Hotel le sen bon, mas mi le no bon somno. Mas hin dexa sen daymo meli! In tren, mi le oko multi deha ji multi kastilo. Xaher sen maxmo day kom deha, mas deha sen daymo meli. Kastilo sen maxmo day kom hotel, ji maxmo meli kom hotel! Deha sen minmo day kom xaher, mas oto sen meli, ji hotel sen minmo day kom kastilo.”

Jonatan eskri max to in tesu din-kitabu, “Bistritsa sen interesne loka. Bistritsa sen lama loka, maxmo lama kom alo loka. Pia misu hotel in Bistritsa sen lama, maxmo lama kom alo hotel. In hotel, mi le loga misu name, ‘Mi sen Jonatan Harker’ ji ete le loga tas mi, ‘Bonata cel hotel.’ In hotel, mi le oko suratu tas mi. Fe nunya, mi xa doxo misu suratu.”

Jonatan doxo tesu suratu. To loga,

“Misu doste.—Bonata. Am bon somno. Mi sen in Bukovina; fe lutuf, ata cel Bukovina. Kam turi of London le sen bon? Misu dexa sen daymo meli. Bonata cel misu dexa.

Yusu doste, DRAKULA.”

Jonatan doxo suratu ji fikir tem tesu doste Konte Drakula. Te sen kete? Te no jixi. Mas tesu doste sen interesne. Pia deha Bistritsa sen interesne. Jonatan sen hox, ji fikir tem tesu doste. Xafe to, te somno.

Gramati

edit
  • Jonatan ata of Engli. Te no ata of Rumani. Rumani sen alo dexa. (= Rumani no sen Engli; to sen alo dexa.)

ete, oto

edit
  • Ixu sen te. Dua, tiga, care…ixu sen ete.
  • Kitabu sen to. Dua, tiga, care…kitabu sen oto.
  • Ixu ji kitabu sen oto.

max·mo … kom, min·mo … kom

edit
  • max·mo … kom: >
    • Jonatan sen maxmo day kom din-kitabu. = Jonatan > din-kitabu (Jonatan sen day; din-kitabu no sen day.)
    • Na yam bisteki sen maxmo bon kom na no yam bisteki. = na yam bisteki > na no yam bisteki (Na yam bisteki sen bon; na no yam bisteki no sen bon.)
  • min·mo … kom: <
    • Baytu sen minmo day kom kastilo. = baytu < kastilo (Kastilo sen day; baytu no sen day.)
    • Na yam din-kitabu sen minmo bon kom na yam bisteki. = na yam din-kitabu < na yam bisteki (Na yam bisteki sen bon; na yam din-kitabu no sen bon.)

teli

edit
  • Nundin, Jonatan sen in tren; jaledin, te le sen in tren; jaxadin, te xa sen in tren. Rumani sen teli.

te·su, to·su

edit
  • te → te·su
    • Jonatan doxo suratu. To sen suratu de Jonatan. To sen tesu suratu.
  • to → to·su
    • Xaher hare museum. To sen museum de xaher. To sen tosu museum.

yu, yu·su

edit
  • Jonatan yam yamxey. Person loga, “Yu yam. Kam yusu yamxey sen bon?” (yusu = de Jonatan)
  • Jonatan fikir tem Drakula. Te fikir, “Drakula, yu sen bon ixu. Yusu dexa sen daymo meli.”

Lexilari

edit
  • alo
  • ata
  • bon·ata
  • da
  • deha
  • dexa
  • dolo
  • dongu
  • doste
  • doxo
  • Doyci·sa
  • Engli
  • Engli·sa
  • ete
  • fini ↔ xoru
  • garebi
  • harita
  • hin·loka
  • hotel
  • interes·ne
  • kastilo
  • ke·te
  • konte
  • kos·ki
  • loka
  • max·mo … kom ↔ min·mo … kom
  • min ↔ max
  • min·mo … kom ↔ max·mo … kom
  • museum
  • name
  • oto
  • pala
  • person
  • pia
  • somno
  • suratu
  • teli
  • te·su
  • ton
  • xoru ↔ fini
  • xosu
  • yam·xey
  • yu·su