Manchu/Library/The Analects/juwan juweci fiyelen

leolen gisuren - juwan juweci fiyelen edit

論語 顏淵第十二

1. yan yuwan gosin be fonjire jakade, fudzi hendume, beyeingge be etefi dorolon be dahūre oci, gosin ombi, emu inenggi beyeingge be etefi dorolon be dahūre oci, abkai fejergi gosin de ombi, gosin be yaburengge, beyei ciha dabala niyalmai ciha inu, yan yuwan hendume, dorolon wakangge be ume tuwara, dorolon wakangge be ume donjire, dorolon wakangge be ume gisurere, dorolon wakangge be ume aššara, yan yuwan hendume, hūi bi udu ulhisu akū bicibe, ere gisun be yabume tuwaki. 1. 顏淵問仁 子曰 克己復禮為仁 壹日克己復禮 天下歸仁焉 為仁由己 而由人乎哉 顏淵曰 請問其目 子曰 非禮勿視 非禮勿聽 非禮勿言 非禮勿動 顏淵曰 回雖不敏 請事斯語矣
............................................................................... ...............................................................................
2. jung gung gosin be fonjire jakade, fudzi hendume, duka tucire de amba antaha be acaha adali, irgen be takūrara de amba wecen be aliha adali beyei cihakūngge be, niyalma de ume isibure, gurun de bici, gasacun akū. boode bici, gasacun akū. jung gung hendume, yung bi udu ulhisu akū bicibe, ere gisun be yabume tuwaki. 2. 仲弓問仁 子曰 出門如見大賓 使民如承大祭 己所不欲 勿施於人 在邦無怨 在家無怨 仲弓曰 雍雖不敏 請事斯語矣
............................................................................... ...............................................................................
3. sy ma nio gosin be fonjire jakade, fudzi hendume, gosingga niyalma, ini gisun be ujelembi. hendume, ini gisun be ujelere be, uthai gosin sembio. fudzi hendume, yaburengge mangga, gisun be ujelerakū oci ombio. 3. 司馬牛問仁 子曰 仁者 其言也訒 其言也訒 斯謂之仁已乎 子曰 為之難 言之得無訒乎
............................................................................... ...............................................................................
4. sy ma nio, ambasa saisa be fonjire jakade, fudzi hendume, ambasa saisa jobošorakū, golorakū. hendume, jobošorakū golorakū be uthai ambasa saisa sembio. fudzi hendume, dolori kimcifi icihi akū oci, aide jobošombi, aide dolombi. 4. 司馬牛問君子 子曰 君子不憂不懼 不憂不懼 斯謂之君子已乎 子曰 內省不疚 夫何憂何懼
............................................................................... ...............................................................................
5. sy ma nio jobošoro de hendume, niyalma de gemu ahūn deo bi, damu minde akū, dzi hiya hendume, šang mini donjihangge, bucere banjirengge, hesebun de bi, bayan wesihun ojorongge abka de bi sehebi, ambasa saisa gingguleme ufaraburakū, niyalma be kunduleme dorolon bisire oci, duin mederi -i dorgingge, gemu ahūn deo ombikai, ambasa saisa ahūn deo akū de ainu jobombi. 5. 司馬牛憂曰 人皆有兄弟 我獨亡 子夏曰 商聞之矣 死生有命 富貴在天 君子敬而無失 與人恭而有禮 四海之內皆兄弟也 君子何患乎無兄弟也
............................................................................... ...............................................................................
6. dzi jang genggiyen be fonjire jakade, fudzi hendume, yumbume singgebume ehecure, beyede isibuha seme habšara be, yabuburakū oci, genggiyen seci ombikai, yumbume singgebume ehecure, beyede isibuha seme habšara be yabuburakū oci, goro seci ombikai. 6. 子張問明 子曰 浸潤之譖 膚受之愬 不行焉 可謂明也已矣 浸潤之譖 膚受之愬不行焉 可謂遠也已矣
............................................................................... ...............................................................................
7. dzi gung dasan be fonjire jakade, fudzi hendume, jeku be tesubu, cooha be tesubu, irgen be akdun obumbi. dzi gung hendume, hafirabufi urunakū ekiyembure de, ere ilan hacin de, ya be nendembi. hendume, cooha be ekiyembumbi. dzi gung hendume, hafirabufi urunakū ekiyebure de, ere juwe hacin de, ya be nendembi, hendume, jeku be ekiyembumbi, julgei ebsi gemu bucembikai, irgen akdun akū oci ilirakū. 7. 子貢問政 子曰 足食 足兵 民信之矣 子貢曰 必不得已而去 於斯三者何先 去兵 子貢曰 必不得已而去 於斯二者何先 去食 自古皆有死 民無信不立
............................................................................... ...............................................................................
8. gi dzi ceng hendume, ambasa saisa gulu oci wajiha, šu ofi ainambi. dzi gung hendume, hairakan, fudzi sini ere ambasa saisai gisun bicibe, šohan -i morin seme ilenggu be amcarakū kai. šu, gulu -i adali, gulu, šu -i adali, tasha, yarha -i ilgin oci indahūn honin -i ilgin adali ombikai. 8. 棘子成曰 君子質而已矣 何以文為 子貢曰 惜乎 夫子之說君子也 駟不及舌 文猶質也 質猶文也 虎豹之鞟猶犬羊之鞟
............................................................................... ...............................................................................
9. ai gung, io žo de fonjime, aniya yuyumbi, baitalan tesurakū ainara. io žo jabume, ainu neigelerakū. hendume, juwe de, bi hono tesurakū sere bade, adarame neigelembi. jabume tanggū halai irgen tesuci, ejen be we tesuburakū, tanggū halai irgen tesurakū oci, ejen be we tesubumbi. 9. 哀公問於有若曰 年饑 用不足 如之何 有若對曰 盍徹乎 二 吾猶不足 如之何其徹也 對曰 百姓足 君孰與不足 百姓不足 君孰與足
............................................................................... ...............................................................................
10. dzi jang, erdemu be wesihulere, hūlibun be ilgara be fonjire jakade, fudzi hendume, tondo akdun be da obufi, jurgan de gurici, erdemu be wesihulerengge kai. gosici, banjikini sere, ubiyaci bucekini sere, banjikini se manggi, geli bucekini serengge, ere hūlimbuhangge kai. 10. 子張問崇德辨惑 子曰 主忠信 徙義 崇德也 愛之欲其生 惡之欲其死 既欲其生又欲其死 是惑也 誠不以富 亦只以異
............................................................................... ...............................................................................
11. ci gurun -i ging gung, kungdzi de dasan be fonjire jakade, kungdzi jabume, ejen oci ejen. amban oci, amban. ama oci, ama. jui oci, jui. gung hendume, mujangga kai. yala ejen oci ejen waka, amban oci, amban waka, ama oci, ama waka, jui oci, jui waka ohode, udu jeku bihe seme, bi bahfi jembio. 11. 齊景公問政於孔子 孔子對曰 君君 臣臣 父父 子子 公曰 善哉 信如君不君、臣不臣、父不父、子不子 雖有粟 吾得而食諸
............................................................................... ...............................................................................
12. fudzi hendume, emu gisun de habšaha be lashalaci ojorongge, tere io dere. dzi lu je sehe be indeburakū. 12. 子曰 片言可以折獄者 其由也與 子路無宿諾
............................................................................... ...............................................................................
13. fudzi hendume, habšara be donjirengge, bi, niyalmai adali urunakū habšan akū obumbidere. 13. 子曰 聽訟 吾猶人也 必也使無訟乎
............................................................................... ...............................................................................
14. dzi jang, dasan be fonjire jakade, fudzi hendume, badarakū -i tebumbi, tondo -i yabumbi. 14. 子張問政 子曰 居之無倦 行之以忠
............................................................................... ...............................................................................
15. 15. 子曰 博學於文 約之以禮 亦可以弗畔矣夫
............................................................................... ...............................................................................
16. fudzi hendume, ambasa saisa, niyalmai sain be mutebumbi, niyalmai ehe be muteburakū, buya niyalma ereci fudarambi. 16. 子曰 君子成人之美 不成人之惡 小人反是
............................................................................... ...............................................................................
17. gi k'ang dzi, kungdzi de dasan be fonjire jakade, kungdzi jabume, dasan serengge, tob oburengge kai, agu si turulafi tob obuci, we gelhun akū tob ojorakū. 17. 季康子問政於孔子 孔子對曰 政者 正也 子帥以正 孰敢不正 ............................................................................... ...............................................................................
18. gi k'ang dzi, hūlha de jobome, kungdzi de fonjire jakade, kungdzi jabume, aikabade agu si buyerakū oci, udu šangnaha seme, hūlharakū kai. 18. 季康子患盜 問於孔子 孔子對曰 茍子之不欲 雖賞之不竊
............................................................................... ...............................................................................
19. gi k'ang dzi, kungdzi de dasan be fonjime, aikabade doro akūngge be wame, doro de ibebure oci, antaka. kungdzi jabume, agu si dasan be yabubure de, wara be ainu baitalambi, agu si sain oki seci, irgen sain ombikai, ambasa saisai erdemu oci, edun, buya niyalmai erdemu oci orho, orhoi dele edun daci, urunakū neihūmbi. 19. 季康子問政於孔子曰 如殺無道以就有道 何如 孔子對曰 子為政 焉用殺 子欲善而民善矣 君子之德風 小人之德草 草上之風必偃
............................................................................... ...............................................................................
20. dzi jang, tacire urse be, adarame ohode, uthai hafukangge seci ombi seme fonjire de, fudzi hendume, sini hafukangge serengge, aibe. dzi jang jabume, gurun de bici, urunakū donjire, boode bici urunakū donjirengge be. fudzi hendume, ere donjirengge kai, hafurengge waka, tere hafumbi serengge, dursun sijirhūn bime jurgan de amuran, gisun be kimcimbime, cira be cicilambi, niyalma ci gocime seolembi, gurun de bici, urunakū hafumbi, boode bici urunakū hafumbi. tere donjimbi serengge, cira -i gosin arara gojime, yabun jurcembi, kenehunjerakū alime gaimbi, gurun de bici, urunakū donjimbi, boode bici urunakū donjimbi. 20. 子張問 士何如斯可謂之達矣 子曰 何哉爾所謂達者 子張對曰 在邦必聞 在家必聞 子曰 是聞也 非達也 夫達也者 質直而好義 察言而觀色 慮以下人 在邦必達 在家必達 夫聞也者 色取仁而行違 居之不疑 在邦必聞 在家必聞
............................................................................... ...............................................................................
21. fan cy aga baire bade sarišara de dahame genefi hendume, erdemu be wesihulere, daldabuha be tuwancihiyara, hūlimbuha be ilgara be, gelhun akū fonjiki. fudzi hendume, fonjihangge absi sain, baita be nendefi, bahara be amala obure oci, erdemu be wesihulerengge wakao, beyei ehe be kimcime, niyalmai ehe be kimcirakū oci, daldabuha be tuwancihiyarangge wakao, emu erin -i jifi de, beyebe onggofi, niyalma de isiburengge, hūlimbuhangge wakao. 21. 樊遲從遊於舞雩之下 曰 敢問崇德、修慝、辨惑 子 善哉問 先事後得 非崇德與 攻其惡 無攻人之惡 非修慝與 壹朝之忿 忘其身 以及其親 非惑與
............................................................................... ...............................................................................
22. fan cy, gosin be fonjire jakade, fudzi hendume, niyalma be gosimbi. mergen be donjiha de, fudzi hendume, niyalma be sambi, fan cy, ulhire unde ofi, fudzi hendume, tondo be tukiyere, geren miosihon be bederebure oci, miosihon ningge be tondo obuci ombi. fan cy bederefi, dzi hiya be acara de hendume, cananggi bi fudzi be acafi mergen be fonjiha de, 'fudzi, tondo be tukiyere, geren miosihon de bederebure oci, miosihon ningge be tondo obuci ombi sehengge, aibe henduhe ni. dzi hiya hendume, gisun de baktakabi kai. šūn han de abkai fejergi bifi, geren -i dorgici sonjome, g'ao yoo de tukiyere jakade, gosin akūngge goro ohobi, tang han de abkai fejergi bifi, geren -i dorgici sonjome, i yen be tukiyere jakade, gosin akūngge goro ohobi, 22. 樊遲問仁 子曰 愛人 問知 子曰 知人 樊遲未達 子曰 舉直錯諸枉 能使枉者直 樊遲退 見子夏 鄉也吾見於夫子而問知 子曰 舉直錯諸枉 能使枉者直 何謂也 子夏曰 富哉言乎 舜有天下 選於眾 舉臯陶 不仁者遠矣 湯有天下 選於眾 舉伊尹 不仁者遠矣
............................................................................... ...............................................................................
23. dzi gung, guculere be fonjire jakade, fudzi hendume, tondoi alame saikan yarhūda, ojorakū oci naka, ume beyebe girubure. 23.子貢問友 子曰 忠告而善道之 不可則止 毋自辱焉
............................................................................... ...............................................................................
24. dzengdzi hendume, ambasa saisa, šu -i gucu de acambi, gucu -i gosin de aisilabumbi. 24.曾子曰 君子以文會友 以友輔仁
............................................................................... ...............................................................................