Manchu/Library/The Analects/juwan ilaci fiyelen

leolen gisuren - juwan ilaci fiyelen edit

論語 子路第十三

1. dzi lu dasan be fonjire jakade, fudzi hendume, nende, suila, nonggire be baiha de hendume, ume bandara. 1. 子路問政 子曰 先之 勞之 請益 無倦
............................................................................... ...............................................................................
2. jung gung, gi halangga de wailan ofi, dasan be fonjire jakade, fudzi hendume, tušan -i hafasa be nendebu, ajige endebuku be fuliyambu, mergen erdemungge be tukiye. hendume, adarame mergen erdemungge be safi tukiyembi, hendume, sini sarangge be tukiye, sini sarkūngge be, niyalma waliyambio. 2. 仲弓為季氏宰 問政 子曰 先有司 赦小過 舉賢才 焉知賢才而舉之 舉爾所知 爾所不知 人其舍諸
............................................................................... ...............................................................................
3. dzi lu hendume, wei gurun -i ejen, fudzi be dasan de danabume ohode, fudzi aibe nendeki sembi. fudzi hendume, urunakū gebu be tob obumbi. dzi lu hendume, uttu oci, fudzi calgari kai. ai babe tob obumbi. fudzi hendume, io, absi albatu, ambasa saisa ini sarkū babe, ainci sulabumbidere. gebu tob akū oci, gisun ijishūn akū ombi. gisun ijishūn akū oci, baita muteburakū ombi. baita muteburakū oci, dorolon kumun yenderakū ombi. dorolon kumun yenderakū oci, erun koro acanarakū ombi, erun koro acanarakū oci, irgen gala bethe sindara ba akū ombi. tuttu oci, amabsa saisa gebungge de urunakū gisureci ombi. gisurehe de urunakū yabuci ombi. ambasa saisa gisun de, ainaha seme foihori akū kai. 3. 子路曰 衛君待子而為政 子將奚先 子曰 必也正名乎 子路曰 有是哉 子之迂也 奚其正 子曰 野哉由也 君子於其所不知 蓋闕如也 名不正 則言不順 言不順 則事不成 事不成 則禮樂不興 禮樂不興 則刑罰不中 刑罰不中 則民無所措手足 故君子名之必可言也 言之必可行也 君子於其言 無所茍而已矣
............................................................................... ...............................................................................
4. fan cy, tarire be taciki sere jakade, fudzi hendume, bi sakda usisi de isirakū. yafasi be taciki sere jakade, hendume, bi, sakda yafasi de isirakū. fan cy tucike manggi, fudzi hendume, buya ninyalma serengge, fan sioi kai, dergingge dorolon de amuran oci, irgen gelhun akū ginggulerakūngge akū. dergingge jurgan de amuran oci, irgen gelhun akū daharakūngge akū. dergingge akdun de amuran oci, irgen gelhun akū buyenin be akūmburakūngge akū. uttu oci, duin ergi -i irgen ceni juse be hiyalafi jafafi jimbikai, tarire de ai ganaha. 4. 樊遲請學稼 子曰 吾不如老農 請學為圃 吾不如老圃 樊遲出 子曰 小人哉樊須也 上好禮 則民莫敢不敬 上好義 則民莫敢不服 上好信 則民莫敢不用情 夫如是 則四方之民繈負其子而至矣 焉用稼
............................................................................... ...............................................................................
5. fudzi hendume, irgebun -i ilan tanggū fiyelen be niyelehe bime, dasan de afabuci hafurakū, duin ergi de takūraci, alifi jabume muterakū oci udu fulu seme inu ai baita. 5. 子曰 誦詩三百 授之以政 不達 使於四方 不能專對 雖多 亦奚以為
............................................................................... ...............................................................................
6. fudzi hendume, beye tob oci, fafularakū bime yabumbi, beye tob akū oci, udu fafulaha seme daharakū. 6. 子曰 其身正 不令而行 其身不正 雖令不從
............................................................................... ...............................................................................
7. fudzi hendume, lu gurun. wei gurun -i dasan yala ahūn deo kai. 7. 子曰 魯衛之政 兄弟也
............................................................................... ...............................................................................
8. fudzi wei gurun -i gungdzi ging be leolehengge, boo banjime bahanambi, deribume bihede, ainame isika joo sembi. isingga bihede, ainame tesuke joo sembi. elgiyen -i bihede ainame fayangga oho joo sembi sehe. 8. 子謂衛公子荊 善居室 始有 曰 茍合矣 少有 茍完矣 富有 茍美矣
............................................................................... ...............................................................................
9. fudzi, wei gurun de genere de, žan io sejen jafaha bihe. fudzi hendume, geren kai. žan io hendume, geren ohode, geli ai nemembi. hendume, bayambumbi. hendume, bayaka manggi, geli ai nemembi, hendume, tacibumbi. 9. 子適衛 冉有仆 子曰 庶矣哉 冉有曰 既庶矣 又何加焉 富之 既富矣 又何加焉 教之
............................................................................... ...............................................................................
10. fudzi hendume, unenggi mimbe baitalarangge bici, barun -i biyai teile ombikai, ialn aniya šanggaci ombi. 10. 子曰 茍有用我者 期月而已可也 三年有成
............................................................................... ...............................................................................
11. fudzi hendume, sain niyalma gurun be tanggū aniya dasaha de, inu ehe be etefi wara be nakaci ombi sehebi. ere gisun mujangga kai. 11. 子曰 善人為邦百年 亦可以勝殘去殺矣 誠哉是言也
............................................................................... ...............................................................................
12. fudzi hendume, aikabade han oho niyalma bihede, urunakū jalan oho manggi teni gosin ombi. 12. 子曰 如有王者 必世而後仁
............................................................................... ...............................................................................
13. fudzi hendume, unenggi beyebe tob obuci, dasan de danara de ai ojorakū, beyebe tob obuha muterakū oci niyalma be adarame tob obumbi. 13. 子曰 茍正其身矣 於從政乎何有 不能正其身 如正人何
............................................................................... ...............................................................................
14. žan dzi hargašan ci bederehe de, fudzi hendume' ainu goidaha ni. jabume, dasan bihe. fudzi hendume, tere baita dere. aika dasan bihe bici, udu mimbe baitalarakū ocibe, bi inu bahafi donjimbihe. 14. 冉子退朝 子曰 何晏也 對曰 有政 子曰 其事也 如有政 雖不吾以 吾其與聞之
............................................................................... ...............................................................................
15. ding gung, emu gisun de gurun yendeci ojorongge bio seme fonjiha de, kungdzi jabume, ainahai utttu ni, gaminara be hendumbidere. niyalmai hendure gisun, ejen ojoro mangga, amban ojorongge ja akū sehebi. yala ejen ojoro mangga be saci, emu gisun de gurun yendeme haminarakū mujanggao. hendume, emu gisun de gurun gukurengge bio. kungdzi jabume, ainahai uttu ni haminara be hendumbidere. niyalmai hendure gisun, mini ejen oho sebjen ai, damu minile gisun be jurcerakū de kai sehebi. yala sain ofi jurcerakū oci, inu sain wakao. aika sain akū bime jurcerakū oci, emu gisun de gurun gukure haminarakū mujanggao. 15. 定公問 一言而可以興邦 有諸 孔子對曰 言不可以若是 其幾也 人之言曰 為君難 為臣不易 如知為君之難也 不幾乎壹言而興邦乎 壹言而喪邦 有諸 孔子對曰 言不可以若是其幾也 人之言曰 予無樂乎為君 唯其言而莫予違也 如其善而莫之違也 不亦善乎 如不善而莫之違也 不幾乎壹言而喪邦乎
............................................................................... ...............................................................................
16. še gung, dasan be fonjire jakade, fudzi hendume, hancingge be urgunjebumbi. gorongge be jibumbi. 16. 葉公問政 子曰 近者說 遠者來
............................................................................... ...............................................................................
17. dzi hiya, gioi fu -i bade wailan ofi, dasan be fonjire jakade, fudzi hendume, hūdun be ume buyere, ajige aisi de ume dosire. hūdun be buyeci, hafunarakū, ajge aisi de dosici, amba baita muteburakū. 17. 子夏為莒父宰 問政 子曰 無欲速 無見小利 欲速則不達 見小利則大事不成 ............................................................................... ...............................................................................
18. še gung, kungdai de alame hendume, meni falga de sijirhūn niyalma bi, ini amai honin hūlhaha be, jui tucibuhebi. kungdzi hendume, meni falgai sijirhūn ningge, ereci encu. ama oci, jui -i jalin gidambi. jui oci, amai jalin gidambi sijirhūn terei dolo bikai. 18. 葉公語孔子曰 吾黨有直躬者 其父攘羊 而子證之 孔子曰 吾黨之直者異於是 父為子隱 子為父隱 直在其中矣
............................................................................... ...............................................................................
19. fan cy, gosin be fonjire jakade, fudzi hendume, teme bici gungnecuke, baita de afaci ginggun, niyalmai baru tondo ojoro be, udu tulergi aiman de genehe seme, waliyaci ojorakū kai. 19. 樊遲問仁 子曰 居處恭 執事敬 與人忠 雖之夷狄 不可棄也
............................................................................... ...............................................................................
20. dzi gung fonjime, adarame ohode, uthai taciha niyalma seci ombi. fudzi hendume, beyei yabun de girutu bisire, duin ergi de takūraci, ejen -i hese be giruburakū ojoro oci, taciha niyalmai seci ombi. hendume, gelhun akū terei ilhingge be fonjiki. hendume, uksun mukūn de hiyoošungga sere, gašan falga de deocingge sere oci ombi. hendume, gelhun akū terei ilhingge be fonjiki. hendume, gisun de urunakū akdun, uabun de urunakū kengse, teng teng sere buyasi niyalma bicibe, inu ilhingge de obuci ombi. hendume, te -i dasan de danahangge, antaka. fudzi hendume, ai, hiyase sin -i gese niyalma kai, ai dabure babi. 20. 子貢問曰 何如斯可謂之士矣 子曰 行己有恥 使於四方不辱君命 可謂士矣 敢問其次 宗族稱孝焉 鄉黨稱弟焉 敢問其次 言必信 行必果 硁硁然小人哉 抑亦可以為次矣 今之從政者何如 子 噫 斗筲之人 何足算也
............................................................................... ...............................................................................
21. fudzi hendume, julergi ba -i niyalmai henduhe gisun, niyalma de entehen akū oci, saman, oktosi seme ojorakū sehengge, absi sain. erdemu be entehen oburakū oci, eici girucun be alimbi sehebi. fudzi hendume, foyodohakū ofi dabala. 21. 子曰 南人有言曰 人而無恒 不可以作巫醫 善夫 不恒其德 或承之羞 子曰 不占而已矣
............................................................................... ...............................................................................
22. fudzi hendume, ambasa saisa hūwaliyasun bime, acan akū. buya niyalma acan bime, hūwaliyasun akū. 22. 子曰 不得中行而與之 必也狂狷乎 狂者進取 狷者有所不為也
............................................................................... ...............................................................................
23. dzi gung, guculere be fonjire jakade, fudzi hendume, tondoi alame saikan yarhūda, ojorakū oci naka, ume beyebe girubure. 23. 子曰 君子和而不同 小人同而不和
............................................................................... ...............................................................................
24. dzi gung fonjime, gašan -i niyalma gemu saišaci, antaka, fudzi hendume, ojorakū. gašan -i niyalma gemu ubiyaci, antaka, fudzi hendume, ojorakū. gašan -i sain niyalma de saišabure, ehe niyalma de ubiyabure de isirakū. 24. 子貢問曰 鄉人皆好之 何如 子曰 未可也 鄉人皆惡之 何如 子曰 未可也 不如鄉人之善者好之 其不善者惡之
............................................................................... ...............................................................................
25. fudzi hendume, ambasa saisa be uilere de ja bime, urgunjeburengge mangga. doro waka de urgunjebuci, urgunjerakū. niyalma be takūrara de oci, tetušembi, buya niyalma be uilere de mangga bime, urgunjeburengge ja. udu doro waka de urgunjebucibe urgunjembi, niyalma be takūrara de oci, yongkiyara be baimbi. 25. 子曰 君子易事而難說也 說之不以道不說也 及其使人也器之 小人難事而易說也 說之雖不以道說也 及其使人也求備焉
............................................................................... ...............................................................................
26. fudzi hendume, ambasa saisa elehun bime cokto akū. buyaniyalma cokto bime elehun akū. 26. 子曰 君子泰而不驕 小人驕而不泰
............................................................................... ...............................................................................
27. fudzi hendume, ganggan, kiyangkiyan, sijirhūn, modo, gosin de hanci. 27. 子曰 剛毅木訥近仁
............................................................................... ...............................................................................
28. dzi lu fonjime, adarame ohode, uthai taciha niyalma seci ombi. fudzi hendume, hing hing sere, keb keb sere, kek kek sere ohode, taciha niyalma seci ombi. gucu gargan de hing hing sembi. keb keb sembi. ahūta deote de ke 28. 子路問曰 何如斯可謂之士矣 子曰 切切偲偲 怡怡如也 可謂士矣 朋友切切偲偲 兄弟怡怡
............................................................................... ...............................................................................
29. fudzi hendume, sain niyalma, irgen be nadan aniya tacibuha de, inu dain de afabuci ombi. 29. 子曰 善人教民七年 亦可以即戎矣 .
............................................................................... ...............................................................................
30. fudzi hendume, tacibuhakū irgen be afara de baitalaci, erebe waliyarangge sembi. 30. 子曰 以不教民戰 是謂棄之
............................................................................... ...............................................................................