Manchu/Lesson 24 - Reading 12

Text edit

Ilan Hergen Ging 三字经
niyalma tuktande banin daci sain 人之初 性本善
banin ishunde hanci tacin ishunde goro 性相近 习相远
unenggi taciburakv oci banin uthai gurimbi 苟不教 性乃迁
tacibure doro hing serengge wesihun 教之道 贵以专
seibeni mengd zi I emu abaki de sonjome tenebi 昔孟母 择邻处
jui tacirakv ofi tehe I sirge be lashalahabi 子不学 断机抒
deo yan xan de urgan I hacin bifi 窦燕山 有义方
sunja jui be tacibure jakade gebu yooni algihabi 教五子 名俱扬
ujufi taciburakv oci amai endebukv 养不教 父之过
taciburede cira akv oci sefui banuhun 教不严 师之惰
Ugen tacirakvngge giyanggan de sakv 子不学 非所宜
ajigan de tacirakv oci sakda de ainambi 幼不学 老何为
gu be colirakv oci tetun banjinarakv 玉不琢 不成器
niyalma tacirakv ofi jurgan be sarakv 人不学 不知义
jui oho niyalma jing asihan I fonde 为人子 方少时
sefu gucu de hajila dorolou yangse be urebu 亲师友 学礼仪
hvwang siyang uyun se de sengtefun wejeme mutehebi 香九龄 能温席
niyalma de hiyooxunlara be ejeci acambi 孝于亲 所当执
kung zung buin sede xulhe be anahynjame bahanabi 融四岁 能让梨
ahvn de deocilere be neneme saci acambi 弟于长 宜先知
hiyooxun deocire be uju tuware donjire be ilhi 首孝悌 次见闻
tere ton be sat ere xu be eje 知某数 识某文
emu ci juwan juwan ci tanggv ombi 一而十 十而百
tanggv ci minggan minggan ci tumen ombi 百而千 千而万
ilan erdemu serengge abka na niyalma 三才者 天地人
ilan erden serengge xun biya usiha 三光者 日月星
ilan hexen serengge ejen amba I jurgan 三纲者 君臣义
ama jui haji eigen sargan I ijishvn 父子亲 夫妇顺
niyengniyeri juwari bolori bolori tuweri 曰春夏 曰秋冬
ere duin forgon forgoxorongge mohon akv 此四时 运不穷
julergi amargi wargi dergi serengge 曰南北 曰西东
ere duin dere delimba de acabumbi 此四方 应呼中
muke tuwa sere moo aisin bon serengge 曰水火 木金土
ere sunja feten ton be da arambi 此五行 应乎数
gosin jurgan dorolon mergen akdun serengge 曰仁义 礼智信
ere sunja enteheme farfabuci ojorakv 此五常 不容紊
handu xuxu turi maigen ira fisihe 稻粱菽 麦黍稷
ere ninggun hacin jeku niyalma jeterengge 此六谷 人所食
morin ihan honin coko indahvn ulgiyan 马牛羊 鸡犬豕
ere ninggun hacin ujima niyalma ujirengge 此六畜 人所饲
urgun jili sere gasacun sengguwecun sere 曰喜怒 曰哀惧
hairara ubiyara buyerengge nadan hacin I gvnin yongkiyaha 爱恶欲 七情具
hoto boihon suko moo wehe aisin 匏土革 木石金
sirge jai cuse moo ere jakvn mudan inu 丝与竹 乃八音
da mafa unggu mafa banin mafa 高曾祖 父而身
beyeci jui juici omolo 身而子 子而孙
jui omolo ci komolo domolo de isitara 自子孙 至玄曾
ere uyun uksun niyalma ciktan ombi 乃九族 人之伦
ama jui I baili sargan dahasahun eigen 父子恩 夫妇从
ahvn oci senggi me deo oci gungnecuke 兄则友 弟则恭
ungga asihan giyangga gucu gargan sain 长幼序 友与朋
ejen oci ginggun amban oci tondo 君则敬 臣则忠
ere juwan jurgan uherilerengge niyalma 此十义 人所同
yaya juse tacibure de urunakv sibkime giyangna 凡训蒙 须讲究
yaya juse tacibure de urunakv sibkime giyang na 详训诂 明句读
tacire urse de urunakv tuktan bi 为学者 必有初
ajige tacikv wajiha manggi sy xu bithe de isinambi 小学终 至四书
luwen yu serengge orin fiyelen 论语者 二十篇
geren sabisa sain gisun be ejehebi 群弟子 记善言
dasara teksilere ci necin taifin de isibuhabi 自修齐 至平治
xi gukuhe manggi cun cio be deribuhebi 诗既亡 春秋作
jalan siran be kimci duben deribun be sa 考世系 知终始
tang hiya be dailafi gurun I colo xang sehe 汤伐夏 国号商
jakvn tanggv aniya ofi umesi goro goidaha 八百载 最长久
agvrahajun de amuran xurdeme gisurere be wesihun obuha 逞干戈 尚游说
sunja etenggi nadan kiyangkiyan tucikebi 五霸强 七雄出
juwe jalan ulafi cu han temxehe 传二世 楚汉争
gao dzu mukdehe manggi han gurun I doro Be ilibuha 高祖兴 汉业建
liyang gurun be mukiyebuhe manggi gurun Be teni halaha 梁灭之 国乃改
suduri be hvlara urse yargiyan kooli be kimci 读史者 考实录
angga be hvla mujilen de eje 口而诵 心而惟
tere hafan tehe bime tacire be kemuni kicehebi 彼既仕 学且勤
funiyehe be mulu de akiyama suifun I suksaha Be tohombi 头悬梁 锥刺股
gvwa taciburakv bime beye jobome kicehebi 彼不教 自勤苦
orho unuha weihe de lakiyahangga 如负薪 如挂角
bete udu suilacibe kemuni teng seme girkvhabi 身虽劳 犹苦卓
suweni ajige juse doigvde gvnici acambi 尔小生 宜早思
tere mutebuhe be dahame geren ferguweme 彼既成 众称异
terei sure ulhisu be niyalma ferguwecuke seme maktahabi 彼颖悟 人称奇
siye doo yvn xi irgebume mutehebi 谢道韫 能咏吟
ferguwecuke jui seme tukiyefi jeng dzi hafan obuhabi 举神童 作正字
suweni ajigan de tacirengge hvsutuleme isibuci ombi 尔幼学 勉而致
faxxan urse inu erei adali 有为者 亦若是
indahvn dobori tuwakiyame coko elde be hvlambi 犬守夜 鸡司晨
unenggi tacirakv oci adarame niyalma oci ombi 苟不学 曷为人
niyalma tacirakv oci jaka de isirakv 人不学 不如物
ajigan de tacifi ciksika de yabu 幼儿学 壮而行
dergi oci ejen de akvmbu fejergi oci irgen be gosi 上致君 下泽民
gebu maktacun be algimbume ama eme be iletule 扬名声 显父母
bi jui be taciburengge damu emu ging ni bithe 我教子 唯一经
kicebe de gung bi efin de tusa ak 勤有功 戏无益

Translation edit

Vocabulary edit

Notes edit

Return to Manchu lessons list

References edit