Handbook of the Swatow Vernacular modernized/Provisions, Fish, Vegetable and Fruit

Lesson XVII. provisions, fish, vegetables and fruit. edit

Provisions. edit

Pêng'im TL Characters English
ziah8, bhi2niên5 tsiâh, bí-niênn 食 米糧 Food,
min7bao1 mīnn-pau 麫包 Bread,
gu5nin6iu5 gû-nĭnn-iû 牛乳油 Butter,
tng1 thng Soup, Gravy,
goi1 koi Fowl,
ah4 ah Duck,
go5 Goose,
huê2goi1 húe-koi 火雞 Turkey,
hung5ziou2 hún-tsióu 粉鳥 Pigeon,
ghu5bhah4, ghu5nêg8 gû-bah, gû-nêk 牛肉 Beef,
iên5bhah4, iên5nêg8 iênn-bah, iênn-nêk 羊肉 Mutton,
de1bhah4, de1nêg8 tur-bah, tur-nêk 猪肉 Pork,
huê2tui2 húe-thúi 火腿 Ham,
ho3lang1ze5 hô-lan-tsûr 荷蘭薯 Potatoes,
huang1guah4, huang1zê5 huan-kuah, huan-tsûr 畨葛 畨薯 „ sweet,
guê2 kúe 粿 Cakes,
goi1nng6guê2 koi-nn̆g-kúe 雞卵粿 Sponge cake,
bêh8hung2guê2 bêh-hún-kúe 麥粉粿 Blanc-mange,
ziêh8huê1 tsiêh-hue 石灰 Seaweed jelly,
nng6 nn̆g Eggs,
bhi2 Rice, (raw)
bng7 pñg „ (boiled)
muên5 mûenn Congee,
am2 ám Rice water,
giam5sng1 kiâm-sng 鹹酸 Relish,
ga1li5 ka-lî 膠離 Curry,
ga1li5bhuah8 ka-lî-buáh 膠離末 „ stuff,
gai3luah8 kài-luáh 芥辣 Mustard,
si7iu5 sī-iû 豉油 Sauce,
cou3 tshòu Vinegar,
hou5ziê1 hôu-tsie 糊椒 Pepper,
sng1cai3 sng-tshài 酸菜 Pickles,
diam5go1 tiâm-ko 甜糕 Jam,
tng5 thn̂g Sugar,
bian1tng5 piann-thn̂g 𫥇糖 Sugar-candy,
dê5bhi2 tê-bí 茶米 Tea, (leaves)
go1bi5 ko-pî 羔丕 Coffee,
pu5to1guan1 phû-thô-kuann 葡萄干 Raisins,
bêh8 bêh Barley,
iun3bhi2 iùnn-bí 苡米 Indian corn,
ngou2hung2 ngóu-hún 藕粉 Arrow-root,
min7 mīnn Flour,
sia5gho7hung2 siâ-gō-hún 斜莪粉 Sago,
sia5gho7in1 siâ-gō-înn 斜莪員 „ in pills,
min7suan3 mīnn-sùann 麫線 Vermicelli,
iam5 iâm Salt,


Pêng'im TL Characters English
nang2 man3ki3 ain3 cug4mng5, ziah8 u6 gao3 a1bho5? nán mànn-khí àinn tshut-mǹg, tsiáh ŭ-kàu a bô? 咱明天要出門。食有到或無 To-morrow, we are going out, have we got enough provisions?
diêh8 u6gao3. tiêh ŭ-kàu 着預足 You must prepare enough.
main3 m7gao3, liou2 do6 lou7 ziu6 bho5ziah8. màinn-m̄-kàu, lióu tŏ lōu tsiŭ bô-tsiâh 勿不足。了在路就無食 For if there is not enough, then we shall get no food on the way.
dan1 nang2 u6 di5gai5? tann nán ŭ tî-kâi? 今咱有何個 Now, what have we got?
min7bao1 u6 san1gai5, ghu5nin6iu5 u6 zêg8ab8. mīnn-pau ŭ sann-kâi, gû-nĭnn iû ŭ tsêk-âp 麫包有三個。牛乳油有壹盒 We have three loaves of bread, and one tin of butter.
nan7si6 m7gao3 zêg8lou7 ho2 bhoi2. nānn-sĩ m̄-kàu tsêk-lōu hó-bói 若是不足壹路好買 If we haven't got enough, we can buy on the way.
giê3 huê2tao5 lai5. kiè húe-thâu lâi 呌伙頭來 Call the cook here.
man3mên5hng1 ua2 ain3 cian2nang5. mànn-mênn-hng uá àinn-tshiánn-nâng 明夜昏我要請人 To-morrow night I wish to invite a few persons.
u6 ain3 cian2 riêh8-zoi7 nang5? ŭ àinn-tshiánn ziêh-tsōi nâng? 有要請几多人 How many people do you wish to invite?
iag4bho2liang7 boih4 nang5. iak-bó-liăng poih-nâng 大約畧捌人 Probably eight persons.
bhoi2 zêg8ziah4 goi1 zo3 tng1. bói tsêk-tsiah koi tsò-thng 買壹隻雞做湯 Buy a fowl and make soup.
zêg8-ziah8 ah4 bêg4, zêg8-ziah4 gho5 pu5. tsêk-tsiah ah pek, tsek-tsiah gô phû 壹隻鴨𤇢。壹隻鵝浮 Roast one duck and fry one goose.
guah4 si3-geng1 ghu5bhah4, san1-geng1 iên5bhah4, non6-geng1 de1la5. kuah sì-kurn gû-bah, sann kurn iênn-bah, nŏnn-kurn tur-lâ 割四斤牛肉。三斤羊肉。弍斤猪朥 Buy (lit. cut) four catties of beef, three catties of mutton, two catties of lard.
huê2tui2 ke3 gao1cai3guang2 kiêh8. húe-thúi khùr kau-tshài-kuán khiêh 火腿去高菜館携 For ham, go to the compradore and get it.
kiêh8 zêg8tui2. khiêh tsêk-thúi 携壹腿 Get one ham.
ho2lang1ze5 huang5liou2 u6 a1bho5? hô-lan-tsûr huân-lióu ŭ a-bô? 荷蘭薯還了有或無 Have you any more potatoes?
u6 gê1 lang5lo2. ŭ ke lân-ló 有加零些 I have a few more.
la6 a1 m7la6? lă a m̄-lă? 足或不足 Have you enough?
ua2 siên6 la7-a1. uá siĕnn lă--a 我想足也 I think there are enough.
ho2-non7, nan7si6 la6 ziu6 ming2êng7 bhoi2. hó--nōnn, nānn-sĭ lă tsiŭ mín-ēng bói 好也。若是足就免用買 All right, if you have enough you needn't buy any.
goi1nng6 bhoi2 san1zab8 liab8. koi-nn̆g bói sann-tsâp liâp 雞卵買三十粒 Buy thirty fowl's eggs.
zab8lag8 liab8 luah4 buan3cên1sêg8. tsâp-lâk liwp luah pùann-tshenn sêk 十陸粒烙半生熟 Half-fry sixteen of them.
cung5 zab8si3 liab8 zo3guê2. tshûn tsâp-sì liâp tsò-kúe 存十四粒做粿 The remaining fourteen make them into cakes.
diêh8 suang2 cin1-gai5. tiêh suán tshinn--kâi 着選鮮個 You must choose fresh ones.
ziu6si6 ziên3sên1. tsiŭ-sĭ tsiènn-senn 就是如此 That's all.
bng7 main3 bu5 kah4min5. pn̄g màinn-pû khah-mînn 飯勿烳過糜 Don't boil the rice to soft.
ga1li5 main3 ze2 kah4hiam1. ka-lî màinn-tsúr khah-hiam 膠離勿煮過辣 Don't make the curry too hot.
ziah8bng7 bho5 giam5sng1 ziah8 m7loh8. tsiáh-pn̄g bô kiâm-sng tsiâh m̄-lóh 食飯無鹹酸食不落 To take rice without relish it cannot be eaten.
i1 cian2nang5 pang5pai3 zai6. i tshiánn-nâng phâng-phài tsăi 伊請人滿席在 He invited people to lots of dishes.
i1gai5 giam5sng1 zoi7iên7 zai7, ziah8 m7 liou2. i kâi kiâm-sng tsōi-iēnn tsāi, tsiâh m̄-lióu 伊個鹹酸多樣在。食不盡 His relishes were of many kinds, we could'nt eat them all.
nang5nang5 ziah8gao3 ba2. nâng-nâng tsiâh-kàu-pá 人人食到飽 Every body ate until they had enough.
i1gai5 huê2tao5 oi6zai6. i kâi húe-thâu ŏi-tsăi 伊個伙頭會在 His cook is very clever.
iên7iên7 i1 ze2lai5 ho2zai6. iēnn-iēnn i tsúr-lâi hó-tsăi 每樣伊煮來好在 Every thing he made was very nice indeed.
tao5cai2 ziu6 ziah8 goi1gian2tng1, gah4 min7bao1 buê7-gai5. thâu-tshái tsiŭ tsiâh koi-kiánn-thng, kah mīnn-pau pūe--kâi 起初就食雞子湯。與麪包焙個 First of all, we had chicken soup and toasted bread.
liou2 iên5bhah4 luah4, gah4 ho5lang1ze5. lióu iênn-bah luah, kah hô-lan-tsûr 後羊肉烙。與荷蘭薯 Then mutton-chop and potatoes.
liou2 huê2goi1 pu5, ung3 gai3luah8, liou2 huang5liou2 zoi7zoi7 iên7. lióu húe-koi phû, ùn kài-luâh, lióu huân-lióu tsōi-tsōi iēnn 後火雞浮。煴芥辣又還了多多樣 Then turkey fried in oil, and eaten with mustard, and many other kinds.

Fish. edit

Pêng'im TL Characters English
he5 hûr Fish,
bhê2ga1 bé-ka 馬鮫 Mackeral,
ciên1he5 chhienn-hûr 鯧魚 Flounder,
ngou2he5 ngóu-hûr 𩵱魚 Mullet,
ang5zo5 âng-tsô 紅鰽 Red-fish,
ou1he5 ou-hûr 烏魚 Blackfish,
ci5kag4 chhî-khak 莿売 Shad,
bhag8tao2 bâk-táu 木斗 Cuttle-fish,
sua1he5 sua-hûr 沙魚 Shark,
gang1he5 kang-hûr 江魚 Chinese whitebait,
he5gian2 hûr-kiánn 魚子 Little fish,
muan5 mûann Eel,
hoi6 hõi Crab,
hê5 Shrimps,
lêng5hê5 lêng-hê 龍蝦 Lobster,
lo5 Shell-fish,
hang1gu1 hang-ku 魴𬺞 Turtle,
o5 ô Oysters,
ham1 ham Cockles,
he5guan1, he5bou2 hûr-kuann, hûr-póu 魚干 魚脯 Dried salt fish,
giam5he5 kiâm-hûr 鹹魚 Salt fish,
hê5bhi2 hê-bí 蝦米 Dried prawns,
riu5he5 ziû-hûr 魷魚 Dried cuttle-fish,
he5zi2, he5cung1 hûr-chí, hûr-tshun 魚只 魚蛋 Fish-roe,
he5goi5 hûr-kôi 魚鮭 Preserved fish,
bhuê2 búe Classifier of fish,


Pêng'im TL Characters English
ci6 mêng5ki2 bho5he5. tshĭ mêng-khí bô-hûr 巿今早無魚 There are no fish this morning in the market.
u6 zêg8bhuê2 ua2 cug4 zêg8bêh4 zin5, bhoi7he5-gai5-nang5 huang5liou2 m6haon3 bhoi7 ua2. ŭ tsêk-búe uá tshut tsêk-peh-tsî, bōi-hûr--kâi-nâng huân-lióu m̆-hàunn bōi uá 有壹尾我出壹百錢賣魚個人還了不好賣我 There is one, which I offered a hundred cash for yet the fisherman wouldn't sell it to me.
zêg8bhuê2 ang5zo5 ain3 non6bêh4 zin5. tsêk-búe âng-tsô àinn nŏnn-peh-tsînn 壹尾紅鰽要弍百錢 Two hundred cash for a red-fish.
ciên1he5 siang6(7)giam3 zêg8(4)-bhuê2 ain3 bêh4(8)ngou6(7)zin5 tshienn-hûr siăng-kiám tsêk-búe àinn peh-ngŏu-tsînn 鯧魚上減壹尾要百伍錢 At least one hundred and fifty cash for a flounder.
bhê2ga1 nan7si6 zêg8bhuê2 bho5 san1bêh4zin5, ming2êng7 cug4. bé-ka nănn-sĭ tsêk-búe bô sann-peh-tsînn, mín-ēng tshut 馬鮫若是壹尾無三百錢免用出 As for mackeral you needn't offer for it, unless you are prepared to give three hundred cash for it.
ua2 bhoi2 lang5lo2 bhag8dao2, gah4 coh4 hê5. uá bói lân-ló bák-táu, kah tshoh-hê 我買零些木斗共零些蝦 I bought some cuttle-fish, and some shrimps.
zêg8diou5 muan5, gua1ziah4 hoi6. tsêk tiôu mûann, kua-tsiah hŏi 壹条鰻。數隻蟹 One eel, several crabs.
zab8liab8 o5, ri7zab8 liab8 ham1. tsâp-liâp ô, zī-tsâp liâp ham 拾粘粒蠔。弍拾粒蚶 Ten oysters, twenty cockles.
he5guan1 lag8niên3, gah4 giam5he5 buan3geng1. hûr-kuann lâk-niénn, kah kiâm-hûr pùann-kurn 魚干陸両。共鹹魚半斤 Dried salt fish six taels, and salt fish half a catty.
hê5bhi2 zêg8dan3 riêh8zoi7? hê-bí tsêk-tànn ziêh-tsōi? 蝦米壹擔若干 How much for a picul of dried prawns?
zêg8 dan3 gan2si6 ngou6kou1. tsêk-tànn kánn-sĭ ngŏu-khou ă 壹擔敢是伍員亞 I think five dollars a picul.
ngou6kou1 oi6 gui3 a1bhoi6? ngŏu-khou ŏi-kùi a-bŏi? 伍員會貴或袂 Is it dear at five dollars (a picul)?
ain3 dan3 gui3 li1 bhoi6gui3, ain3 dan3 pin1 li1 bhoi6 pin1. àinn-tànn-kùi li bŏi-kùi, àinn-tànn-phinn li bŏi-phinn 要呾貴。卽袂貴。要呾平。卽袂平 To say “it is dear,” it isn't dear, but to say “it is cheap,” it isn't cheap.
bhoi2 cam5cui3 ziu6 gui3. bói tshàm-tshùi tsiŭ kùi. 買零些就貴 To buy by retail it will be dear.

Vegetables. edit

Pêng'im TL Characters English
cai3 tshài Vegetables,
cai3tao5 tshài-thâu 菜頭 Turnip,
bêh8cai3 pêh-tshài 白菜 Cabbage,
dua7cai3 tūa-tshài 大菜 „ a large kind,
go1lê6cai3 ko-lĕ-tshài 高麗菜 „ foreign,
giam5cai3 kiâm-tshài 鹹菜 „ salted,
giê5 kiê Brinjal, egg plant,
diou3guê1 tiòu-kue 吊瓜 Cucumber,
huang1guê1 huan-kue 畨瓜 Pumpkin, red,
bu5 Pumpkin, white,
dang1guê1 tang-kue 冬瓜 Melon, (vegetable)
dêg4sung2 tek-sún 竹笋 Bamboo shoots,
ho5lang1dao7 hô-lan-tāu 荷蘭荳 Peas,
cai3dao7 tshài-tāu 菜荳 Long beans,
kou2guê1 khóu-kue 苦瓜 Name of bitter vegetable,
gag4guê1 kak-kue 角瓜 Name of vegetable,
dua7ze5 tūa-tsûr 大薯 Yam,
ou7 ōu Taro,
bo5ho3 pô-hô 薄荷 Mint,
keng5cai3 khûrn-tshài 芹菜 Celery,
uang5sui1 uân-sui 莞荽 Coriander,
pang1cai3, cên1cai3 phang-tshài, tshenn-tshài 香菜  生菜 Salad,
giên1 kie nn 薑 Ginger,
hiam1ziê1, gim1gan1nang2 hiam-tsie, kim-kann-nánn 辣椒 金橄欖 Chillies,
cang1 tshang Onion, fresh,
cang1tao5 tshang-thâu 葱頭 „ root, dried,
sng3 sǹg Garlic, fresh,
sng3tao5 sǹg-thâu 蒜頭 „ root, dried,
dêng1hiên1 teng-hienn 丁香 Cloves
nêg8gui3 nêk-kùi 肉桂 Cinnamon,
hiên1gou1 hienn-kou 香菰 Mushroom,
bag8re2 bâk-zúr 木耳 Boletus,


Pêng'im TL Characters English
cai3tao5 ze2 he5 diam5. tshài-thâu tsúr-hûr tiâm 菜頭煮魚甜 Turnip boiled with fish is good.
sai1gog4nang5 haon3ziah8 go1lê6cai3. sai-kok-nâng hàunn-tsiâh ko-lĕ-tshài 西國人好食高麗菜 Europeans are fond of eating foreign cabbage.
kiou1gian2nang5 ziah8 muên5 puê3 giam5cai3. khiou-kiánn-nâng tsiâh mûenn phùe kiâm-tshài 貪窮人食粥配鹹菜 Poor people take congee with salted vegetable.
giê5 ho2ze2 ga1li5. kiê hó-tsúr ka-lî 簥好煮膠離 Brinjal can be curried.
dang1guê1 ziah8liang5. tang-kue tsiâh-liâng 冬瓜食凉 Vegetable melon is taken for cooling purposes.
u6 gai5 dêg4sung2 kou2. ŭ-kâi tek-sún khóu 有個竹笋苦 Some bamboo shoots are bitter.
ho5lang1tao5, bêh4diou3 puê5, kiêh8 i1 gai5 ring5 hô-lan-tāu, peh-tiòu phûe, khiêh i kâi zîn 荷蘭荳拍丢皮携伊個仁 Break the pods of the peas and take the seed.
kou2guê1 ia7si6 ziah8liang5. khóu-kue iā-sĭ tsiâh-liâng 苦瓜亦是食凉 The bitter vegetable is also taken as a cooling eatables.
cai3dao7 dng5nang5 ca2. tshài-tāu Tn̂g-nâng tshá 菜荳唐人炒 The Chinese fry long beans.
ou7 hib4. ōu hip 芋翕 Steam the taro.
i1 ain3hib4 huang1guah4. i àinn-hip huan-kuah 伊要翕畨葛 He wants to steam potatoes
goi1tng1 loh8 diam2gian2 keng5cai3 ziu6 pang1. koi-thng lóh tiám-kíann khûrn-tshài tsiŭ phang 雞湯落些須芹菜就香 A little celery put in the soup will make it nice.
hiam1ziê1 si6 huang1boin5 lai5-gai5. hiam-tsie sĭ huan-pôinn lâi--kâi 辣椒是畨邊來個 Chillies come from foreign countries.
hiam1guê3 hou5ziê1. hiam-kùe hôu-tsie 辣過楜椒 They are hotter than pepper
sng3 ziah8liou2 cui3 cao3. sǹg tsiâh-lióu tshùi tshàu 蒜食後口臭 After eating garlic the mouth will be foul.
giên1bho2 ho2 zo3 iêh8. kienn-bó hó-tsò-iêh 薑毋好作藥 Dry ginger can be used as medicine.


Fruit. edit

Pêng'im TL Characters English
guê2zi2 kúe-tsí 菓子 Fruit,
ziê1gan1 tsie-kann 招柑 Mandarin orange,
soh4gan1 soh-kann 雪柑 Common orange,
gig4 kit Lime of the orange kind, or small orange,
sng1gan1 sng-kann 酸柑 Lime, sour,
gêng1ziê1 keng-tsie 芎蕉 Banana,
iu7 Pumelo,
uang5lai5, huang1lai5 uâng-lâi, huan-lâi 旺梨 畨梨 Pineapple,
to5 thô Peach,
lai5 lâi Pear,
suan1dang1lai5 suann-tang-lâi 山東梨 „ Shantung,
suain7 suāinn Mango,
san7 sãi Persimmon,
bag8gian2 pât-kiánn 拔子 Guava,
si1guê1 si-kue 西瓜 Water-melon,
mang7ga1 māng-ka 綱膠 Jack-fruit,
lim1kim5 lîm-khîm 林擒 Custard apple,
siêh8liu5 siêh-liû 柘榴 Pomegranate,
liu5liang5 liû-liân 榴蓮 Durian,
lao6hao3 lău-hàu 栳㭳 Nutmeg,
iên5bhuê5 iênn-bûe 楊梅 Arbutus,
li2 Plums,
nain6 năinn Plums,
iên5do3 iênn-tô 楊桃 Carambola, or Chinese gooseberry,
bi5bê5 pî-pê 枇杷 Loquat,
pu5to5 phû-thô 萄葡 Grapes,
bho5huê1guê2 bô-hue-kúe 無花菓 Fig,
mang7hêg4 māng-hek 綱黑 Mangoostine,
zin5cang1 tsînn-tshang 荸薺 Name of a kind of fruit,
gan1nan2 kann-nánn 橄欖 Olives,
nêg8oin2 nêk-óinn 龍眼 Dragon's eye,
noin5guê2 nôinn-kúe 茘枝 Lichees,
noin5gag4 nóinn-kak 菱角 Lily-fruits,
gao6lag8 kău-lák Chestnuts,
di7dao7 tī-tāu 花生 Ground-nuts,
lah8zia3 láh-tsià 蠟蔗 Sugarcane, large kind
dêg4zia3 tek-tsià 竹蔗 Sugarcane, small kind like bamboo,
bhuê5 bûe Small yellow plums,
zo2 tsó Dates,
sai7bian2 sāi-piánn 杮餅 Dried persimmon,
guê1cêh4 kue-tsheh 瓜碧 Melon cut into small pieces and dried with sugar,
nêg8oin2guan1 nêk-óinn-kuann 龍眼干 Dried dragon's eye,
noin5zi2 nôinn-tsí 蓮子 Lotus nuts,


Pêng'im TL Characters English
guê2zi2 gai5 si5 ain3 gao3. kué-tsí kâi sî àinn-kàu 菓子個時要到 The fruit season is near at hand.
uang5lai5 si6 ho2zai6. uâng-lâi sĭ hó-tsăi 旺梨是好在 Pineapple is very nice.
gêng1ziê1 sêg8 ziu6 diam5, cên1 ziu6 siab4. keng-tsie sêk tsiŭ tiâm, tshenn tsiŭ siap. 芎蕉熟就甜。生就澁 Bananas when ripe are sweet, but when unripe are sour.
iu7 zêg8liab8 ain3 zêg8bêh4zin5. iū tsêk-liâp àinn tsêk-peh-tsînn. 柚壹粒要壹百錢 A hundred cash is wanted for a pumelo.
suan1dang1lai5 huang5liou2 bhuê7gao3. suann-tang-lâi huân-lióu būe-kàu. 山東梨還了未到 Shantung pears have not yet arrived.
le2 kah4bag4 ziah8 liu5liang5 mê7? lúr khah-pat tsiâh liû-liân mē? 爾豈識食榴蓮否 Have you ever eaten durians?
si6 pang1 zai6 a1. sĭ phang tsăi a. 是香在也 It is very fragrant indeed.
pu5to5 ho2 zo3 ziu2. phû-thô hó-tsò-tsiú 葡萄好作酒 Grapes can be made into wine.
le2 siang6ziah8 guê2zi2 mê7? lúr siăng-tsiâh kúe-tsí mē? 爾上食菓子否 Are you fond of eating fruit?