Belarusian/Lesson 8

Д/ДЗ and Т/Ц Transformations (Diekannie and Tiekannie)

With most consonants, their hard and soft modifications are denoted by a single letter. The exceptions are д and т. When they get to a soft position, they transform to дз and ц respectively. Soft дз and ц do not stand for hard дз and ц.

кот "kot" a cat - ко́цік "kotik" a cat (diminutive)

вада́ "vada" water - вадзіца "vaditsa" water (diminutive)

This has some phonetical background, however. The soft д and ц sounds have light shades of дз and ц sounds (not so in Russian or Ukrainian). Similarly, the soft з and с sounds are pronounced with shades of ж and ш respectively.

Possessives

Here is a chart of all Belarusian possessives, with their gender and number modifications.

Masculine	Neuter	Feminine	Plural	Corresponding personal pronoun
мой	маё	мая́	мае́	я
твой	тваё	твая́	твае́	ты
яго́ (яго́ны)	яго́ (яго́нае)	яго́ (яго́ная)	яго́ (яго́ныя)	ён, яно́
яе́	яе́	яе́	яе́	яна́
наш	на́ша (на́шае)	на́ша (на́шая)	на́шы (на́шыя)	мы
ваш	ва́ша (ва́шае)	ва́ша (ва́шая)	ва́шы (ва́шыя)	вы
іх (іхны)	іх (іхнае)	іх (іхная)	іх (іхныя)	яны́

The forms in parentheses are more common in colloquial speech, while the other are slightly more formal.

Мой саба́ка стары́. My dog is old.

Твае́ кнігі ціка́выя. Your books are interesting.

Яе́ го́лас прыго́жы. Her voice is beautiful.

На́ша ха́та но́вая. Our house is new.

Ва́шае акно́ шыро́кае. Your window is broad.

The possessives can be used not only as noun attributes, but as pronouns as well. Consider the examples below.

Гэ́та мая́ пра́ца. This is my work.

Гэ́тая пра́ца мая́. This work is mine.

Asking about Possession and Properties

To ask about possession, a question word чый can be used. It is deflected by gender and number.

Чый гэ́та ало́вак? - Гэ́та мой ало́вак. Ён мой. Whose pencil is this? It is my pencil. It is mine.

Чыё гэ́та дрэ́ва? - Гэ́та на́шае дрэ́ва. Яно́ на́ша. Whose tree is that? It is our tree. It is ours.

Чыя́ гэ́та кніга? - Гэ́та ва́шая кніга. Яна́ ва́ша. Whose book is this? It is your book. It is yours.

Чые гэ́та каты́? - Гэ́та іх каты́. Яны́ іхныя. Whose cats are those? Those are their cats. They are theirs.

With чый both гэта and гэты (in an appropriate flexion) can be used. Note a light difference between them.

Чыя́ гэ́та зямля́? - Гэ́та на́шая зямля́. Whose land is this? This is our land.

Чыя́ гэ́тая зямля́? - Яна́ на́ша. Whose is this land? It is ours.

Thus, the first variant is more suitable for the first mentioning of the object, while the second more likely corresponds to the situation when the object has already been mentioned before. However, these variants are interchangeable.

The word чый (in neuter form) can be used alone, when you don't want to name the thing you are asking about (or do not know its name):

Чыё гэ́та? - Гэ́та маё. Whose is this (i.e. what I am pointing at)? Its mine.

Another question word, які, is used to ask about properties.

Які гэ́та го́рад? - Гэ́та вялікі го́рад. What kind of town is that? It is a big town.

Яко́е гэ́та по́ле? - Гэ́та шыро́кае по́ле. What kind of field is that? It is a broad field.

Якая гэ́та ка́зка? - Гэ́та ціка́вая ка́зка. What kind of tale is this? This is an interesting tale.

Які́я гэ́та пту́шкі? - Гэ́та прыго́жыя пту́шкі. What kind of birds are those? Those are beautiful birds.

The word які may imply an answer containing a description, or an answer containing a definition. E.g. with the question

Яка́я гэ́та краіна? What (what kind of) country is this?

the following answers are equally correct.

Гэ́та вялікая краіна. This is a big country.

Гэ́та Фра́нцыя. This is France.

To emphasise that you want to hear a definition, not a description, you may use a што ... за construction (note, however, that it is a colloquialism).

Што гэ́та за го́рад? - Гэ́та Мінск. What city is this? This is Minsk.

Што гэ́та за мо́ра? - Гэ́та Балты́йскае мо́ра. What sea is this? This is the Baltic sea.

Што гэ́та за пту́шкі? - Гэ́та саро́кі. What birds are those? Those are magpies.

With people, it is not polite to use што ... за. You should use хто instead.

Хто гэ́ты чалаве́к? - Гэ́та дырэ́ктар. Who is this person? This is the manager.

Хто гэ́тыя лю́дзі? - Гэ́та мае́ выкла́дчыкі. Who are these people? These are my lecturers.

Notice that людзі is the plural for чалавек.

Exercises

Possessives

With the given words, ask questions about possession, and give seven different answers to them (using different possessives).

Sample: a cow - Чыя гэта карова? Гэта мая карова. Гэта твая карова. Гэта яго карова. Гэта яе карова. Гэта наша карова. Гэта ваша карова. Гэта іхная карова.

(1) a passport

(2) a mirror

(3) a hut

(4) books

Clue: (1) Чый гэта пашпарт? Гэта мой пашпарт. Гэта твой пашпарт. Гэта ягоны пашпарт. Гэта яе пашпарт. Гэта наш пашпарт. Гэта ваш пашпарт. Гэта іх пашпарт. (2) Чыё гэта люстра? Гэта маё люстра. Гэта тваё люстра. Гэта ягонае люстра. Гэта яе люстра. Гэта нашае люстра. Гэта вашае люстра. Гэта іх люстра. (3) Чыя гэта хата? Гэта мая хата. Гэта твая хата. Гэта яго хата. Гэта яе хата. Гэта нашая хата. Гэта вашая хата. Гэта іхная хата. (4) Чые гэта кнігі? Гэта мае кнігі. Гэта твае кнігі. Гэта ягоныя кнігі. Гэта яе кнігі. Гэта нашыя кнігі. Гэта вашыя кнігі. Гэта іхныя кнігі.

Asking and Answering

Build questions and answers with the following word and phrase pairs. Be sure to use the appropriate question words and correct gender and number flexions with adjectives and question words.

Sample: city, Paris - Што гэта за горад? Гэта Парыж.

(1) voice, her

(2) river, narrow

(3) river, the Danube

(4) young woman, his secretary

(5) old dog, my

(6) dog, old

(7) book, interesting

Clue: (1) Чый гэта голас? Гэта яе голас. (2) Якая гэта рака? Гэта вузкая рака. (3) Што гэта за рака? Гэта Дунай. (4) Хто гэтая маладая жанчына? Гэта ягоная сакратарка. (5) Чый гэты стары сабака? Гэта мой сабака (or Ён мой). (6) Які гэта сабака? Гэта стары сабака. (7) Якая гэта кніга? Гэта цікавая кніга.

Translation

Translate into Belarusian.

(1) "What is this?" "This is a river". "What river is this?" "This is the Volga."

(2) "Who is this?" "This is a cat." "Whose cat is this?" "This is her cat."

(3) "Who is this tall man?" "This is our manager."

(4) "Whose is this book?" "It is mine." "Is your book interesting?" "No, it is not."

(5) "Is that house yours?" "No, it is not my house." "It is his house."

(6) "What bird is this?" "This is a crow." "Is this crow old?" "No, it is not old. It is young."

Clue: (1) Што гэта? - Гэта рака. - Што гэта за рака? - Гэта Волга. (2) Хто гэта? - Гэта кот. - Чый гэта кот? - Гэта яе кот. (3) Хто гэты высокі чалавек? - Гэта наш дырэктар. (4) Чыя гэта кніга? - Гэта мая кніга. - Твая кніга цікавая? - Не, яна не цікавая. (5) Тая хата твая? - Не, гэта не мая хата. - Гэта ягоная хата. (6) Што гэта за птушка? - Гэта варона. - Гэтая варона старая? - Не, яна не старая. Яна маладая.